فصل17: اقسام اجسام در حشر و عدم حشر (بقاء هر موجودی در عالم خود و بقاء اجسام طبیعی در طبیعت)

اجسامی که نفوس در آن‌ها تصرف می‌کنند بر چند قسم است:

1- اجسامی که نفوس در آن‌ها بی‌واسطه تصرف می‌کنند مانند اجسام مثالی نوری.

2- اجسامی که نفوس در آن‌ها با یک و‌اسطه تصرف می‌کنند مانند روح بخاری.

3- اجسامی که نفوس در آن‌ها با دو و‌اسطه تصرف می‌کنند مانند ابدان انسانی.

4- اجسامی که بدون ماده و درنتیجه عین صورتند مانند اعلا درجه اجسام سماوی دنیوی هم‌چون آسمان و سدره المنتهی. این اجسام گویی همانند قسم اول است و عین خیال و نورند.

5- اجسام فلکی که فروتر از اجسام عالی آسمانی است. این‌ها نیز عین خیال و نورند.

قسم اول، (اجسام مثالی و نوری) حیات ذاتی دارند که مرگ ندارد (مرگ به معنی انتقال از دنیا). این اجسام وجود اخروی دارند و بالعرض در طبیعت هستند. این قسم مانند نفوس انسانی است و حشر آن‌ها همانند آن است.

قسم دوم، (روح بخاری) وجودی مادی و طبیعی دارد و از عالم طبیعت خارج نمی‌شود و حشر ندارد.

قسم سوم، (ابدان انسانی و حیوانی) به‌طریق اولی حشر ندارد.

قسم چهارم که صورت بدون ماده است همانند قسم اول است.

قسم پنجم نیز همانند قسم چهارم است.