پرسش (106):
با عرض ادب و احترام و سپاس فراوان خدمت استاد ارجمند.
استاد لطفاً بفرماييد چگونه مي‌توان از فرصت خلوت و تنهايي استفاده کرد و تفکر کرد؟ چگونه مي‌توان با تفکر به خداوند متعال از تنهايي و خلوت لذت برد؟ فکر مي‌کنم حتماً تفکر خيلي مهم است و اثرات بسياري دارد که گفته‌اند يک ساعت تفکر از هفتاد سال عبادت بالاتر است. اين تفکر چطور بايد صورت گيرد؟ به چه چيزهايي بايد فکر کرد؟ چطور بايد تفکر کرد؟ راه عملي لطفاً نشان دهيد. با آرزوي سلامتي و پيروزي براي شما.

پاسخ:
فکر کردن مهم‌ترین بخش وجود انسان را تشکیل می‌دهد، بنابراین کسی که اهل اندیشه نیست، مهم‌ترین بخش وجود خود را از دست داده یا معطل گذاشته است. خلوت نیز بخش مهم زندگی انسان است؛ انسانی که تنها می‌آید و تنها می‌رود، قطعاً تنها هم زندگی می‌کند. تفاوت انسان‌ها در این است که برخی بدین نکته واقفند، برخی از آن آگاهی ندارند. در هر صورت انسان‌ها تنها زندگی می‌کنند، هر چند در جمع باشند و به تنهایی خویش توجه نداشته باشند. کسی که دست‌کم بخشی از زندگی خود را به خلوت آگاهانه اختصاص ندهد، حتماً بخش مهمی از وجود خود را از دست داده یا از آن غفلت کرده است.
خلوت و تفکر آگاهانه مانند هر رفتار متعالی و فراطبیعی در آغاز با برخی از قوای طبیعی انسان هماهنگ نیست، از این‌رو به آسانی انجام نمی‌شود. پس باید تمرین کرد. چنان‌که پیشتر در پاسخ یکی از پرسش‌ها گفته شد، اولین گام‌های تمرین تفکر، توجه و تدبر در آن دسته از آیات قرآن است که به تفکر سفارش کرده است. این مرحله، هم تمرین است و هم انس با تنهایی و خلوت.