تفاوت میان طبقات عالمان

الحديث السادس و هو التاسع و العشرون و المائة

عَنْ طَلْحَةَ بْنِ زَيْدٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ إِنَّ رُوَاةَ الْكِتَابِ كَثِيرٌ وَ إِنَّ رُعَاتَهُ قَلِيلٌ وَ كَمْ مِنْ مُسْتَنْصِحٍ لِلْحَدِيثِ مُسْتَغِشٍّ لِلْكِتَابِ فَالْعُلَمَاءُ يَحْزُنُهُمْ تَرْكُ الرِّعَايَةِ وَ الْجُهَّالُ يَحْزُنُهُمْ حِفْظُ (به‌نظر: ترک درست است) الرِّوَايَةِ فَرَاعٍ يَرْعَى حَيَاتَهُ وَ رَاعٍ يَرْعَى هَلَكَتَهُ فَعِنْدَ ذَلِكَ اخْتَلَفَ الرَّاعِيَانِ وَ تَغَايَرَ الْفَرِيقَانِ

ترجمه:
امام صادق علیه السلام فرمود: همانا روایت كنندگان قرآن بسیارند و رعایت كنندگانش كم، چه بسا مردمی كه نسبت به حدیث خیرخواه و نسبت به قرآن خیانتگرند، علما از رعایت نكردن غمگینند و جاهلان از حفظ روایت (از این‌كه نتوانند روایت را حفظ كنند غمگینند)، یكى در پى حفظ حیات خود است و دیگرى در پى هلاك خویش، در اینجاست كه دو دسته رعایت كننده اختلاف پیدا مى‌كنند و از هم جدا مى‌شوند (در صورتی كه به حسب ظاهر و در نظر مردم جاهل هر دو دسته ستایش شوند)

شرح‏

رعاة: جمع راعى

نصح: خلص؛ مستنصح حديث: تهذیب ان از اغلاط

مغشوش: مخلوط

استغش: خلاف استنصح

يعنى راویان و حمله بسیارند، متعمقان و متفکران در آن اندک

اشاره به کریمه: مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْراةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوها كَمَثَلِ الْحِمارِ يَحْمِلُ أَسْفاراً (جمعة، 5) دارد.

فَرَاعٍ يَرْعَى (ای ما یوجب) حَيَاتَهُ وَ رَاعٍ يَرْعَى (ای ما یوجب) هَلَكَتَهُ