باب کتابت و نقل احادیث و كتب

الحديث الاول و هو التاسع و الثلاثون و المائة

عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَوْلَ اللَّهِ جَلَّ ثَنَاؤُهُ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ (زمر، 18) قَالَ هُوَ الرَّجُلُ يَسْمَعُ الْحَدِيثَ فَيُحَدِّثُ بِهِ كَمَا سَمِعَهُ لا يَزِيدُ فِيهِ وَ لا يَنْقُصُ مِنْهُ

ترجمه: ابوبصیر از امام صادق علیه السلام راجع به آیه (18 سوره 39) كسانی‌كه گفتارها را مى‌شنوند و از بهترش پیروى مى‌كنند پرسید حضرت فرمود: او مردى است كه حدیثى را شنود سپس آن را چنان‌كه شنیده بى‌كم و زیاد باز گوید.

شرح‏

آیه یادشده به معنی انحصار معنا به یکی نیست.

الحديث الثانى و هو الاربعون و المائة

عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع أَسْمَعُ الْحَدِيثَ مِنْكَ فَأَزِيدُ وَ أَنْقُصُ قَالَ إِنْ كُنْتَ تُرِيدُ مَعَانِيَهُ فَلا بَأْسَ

ترجمه: محمد بن مسلم گوید به امام صادق علیه السلام عرض كردم: من از شما حدیث مى‌شنوم و در آن كم و زیاد مى‌كنم. فرمود: اگر مقصودت بیان معانى آن باشد عیب ندارد: (اگر مقصودت شرح و توضیح باشد به‌نحوى كه معنى را تغییر ندهد عیب ندارد)

شرح‏

با توجه به دخالت الفاظ در معانی مقصود امام، تنها در صورت توضیح و تفسیر معانی، کم و زیاد کردن مجاز است.

از همین‌جا می‌توان نقل به معنا در احادیث را فی‌الجمله جایز دانست به‌شرط عدم تغییر معنای مقصود.