بَابُ أَنَّ النِّعْمَةَ الَّتِي ذَكَرَهَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِي كِتَابِهِ الْأَئِمَّةُ(ع)

نعمتى را كه خداى عزوجل در كتابش ذكر فرموده ائمه علیهم‌السلام هستند (باب بیست و هفتم از کتاب حجت که 4 حدیث دارد)

و هو الباب السابع و العشرون من كتاب الحجة و فيه اربعة احادیث

141- الحديث الاول و هو السابع و الستون و خمس مائة

عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ: قَالَ أَمِيرُالْمُؤْمِنِينَ(ع): مَا بَالُ أَقْوَامٍ غَيَّرُوا سُنَّةَ رَسُولِ اللَّهِ(ص) وَ عَدَلُوا عَنْ وَصِيِّهِ، لا يَتَخَوَّفُونَ أَنْ يَنْزِلَ بِهِمُ الْعَذَابُ؟ ثُمَّ تَلا هَذِهِ الْآيَةَ: أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللَّهِ كُفْراً وَ أَحَلُّوا قَوْمَهُمْ دارَ الْبَوارِ جَهَنَّمَ. ثُمَّ قَالَ: نَحْنُ النِّعْمَةُ الَّتِي أَنْعَمَ اللَّهُ بِهَا عَلَى عِبَادِهِ وَ بِنَا يَفُوزُ مَنْ فَازَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ.

ترجمه: امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود: چگونه باشد حال مردمی كه سنت پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله را دگرگون ساختند و از وصى او رو گردان شدند؟ ایشان نمى‌ترسند كه نعمت خدا را با ناسپاسى تغییر دادند و قوم خویش را به دوزخ كه سراى هلاكت است، در آوردند» سپس فرمود: ما هستیم آن نعمتى كه خدا به بندگانش انعام فرموده هر كه در روز قیامت كامیاب شود به وسیله ما است.

توضیح: تغییر نعمت با ناسپاسى این است كه به‌جاى شكر و سپاس‌گزارى از نعمت، كفران و ناسپاسى كند، پس خدا آن نعمت را از او بگیرد و عقوبت ناسپاسى برایش باقى ماند.

برای دست‌رسی به رحمت خدای متعال راه‌های طبیعی متعارف، غیرمتعارف و فراطبیعی وجود دارد که در تکوین طبیعت، تکویت فراطبیعت و تشریع ظاهر می‌شود.

سنت پیامبر خاتم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم، ظهور کمالات اولی و ثانوی و اعتبارات شرعی و مصلحت‌اندیشی‌های دنیوی و عصری و مکانی آن حضرت است.

از آن‌جا که وجود و کمالات و اعتبارات حضرت ختمی مرتبت در اعلی درجه جامعیت و اعتدال قرار دارد، تمسک به آن دقیق‌ترین و کوتاه‌ترین راه دوری از نقمت و دست‌یابی به رحمت عام و خاص خدای متعال است و روگردانی از آن نیز علت تام تنزل در نقمت، عذاب و لعنت الهی است.

وصایت اهل بیت آن حضرت مهم‌ترین بخش از سنت و ظهور شدیدترین کمالات اوست، بنابراین روگردانی از وصایت خاندان مطهر آن حضرت به منزله ترک سنت و دقیقا برابر با ترک بخش اعظم سنت اوست بنابراین کسانی که وصایت را و در نتیجه سنت را و بالاخره کمالات آن حضرت را ترک می‌کنند باید منتظر عذاب و نقمت ظاهری و باطنی باشند و عذابی بالاتر از گمراهی و در نتیجه دوری از لطف و رحمت عام و خاص خدای متعال نیست بلکه تمام عذاب و نقمت همین است.

142- الحديث الثانی و هو الثامن و الستون و خمس مائة

عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ رَفَعَهُ فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: «فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ» أَ بِالنَّبِيِّ أَمْ بِالْوَصِيِّ تُكَذِّبَانِ؟ نَزَلَتْ فِي الرَّحْمَنِ

ترجمه: معلى بن محمد از امام روایت كند كه درباره سخن خداى عزوجل «كدام نعمت پروردگارتان را تكذیب می‌كنید؟» فرمود: پیامبر را تكذیب می‌كند یا وصیش را؟! این آیه در سوره الرحمن نازل شده است.

توضیح: صیغه تثنیه در كلمه «تكذبان» درباره جن و انس است كه در آیه 13 و 14 سوره «الرحمن» ذكر شده است و چون نعمت‌هاى خداوند بر جن و انس بسیار است و بزرگ‌ترین و شریف‌ترین آن نعمت‌ها، وجود رهبران دینى است امام علیه‌السلام این نعمت را به وجود پیامبر و امام تطبیق فرمود و استفهام در آیه براى توبیخ و تنبیه است یعنى اى گروه جن و انس چرا چنین نعمت بزرگ خدا را كه وسیله سعادت شما را فراهم می‌كند تكذیب مى‌كنید؟!

شرح

بزرگ‌ترین نعمت خدای متعال در دنیا و آخرت بلکه در همه مراتب هستی، وجود و کمالات و اعتبارات حضرت ختمی مرتبت صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم و اهل بیت آن حضرت است و سایر نعمت‌های دنیوی و اخروی، وجهی از وجوه نامتناهی آن حضرت و اهل بیت اوست.

143- الحديث الثالث و هو التاسع و الستون و خمس مائة

عَنْ أَبِي‌يُوسُفَ الْبَزَّازِ قَالَ: تَلا أَبوعَبْدِاللَّهِ(ع) هَذِهِ الْآيَةَ: فَاذْكُرُوا آلاءَ اللَّهِ. قَالَ: أَ تَدْرِي مَا آلاءُ اللَّهِ؟ قُلْتُ: لا قَالَ: هِيَ أَعْظَمُ نِعَمِ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ هِيَ وَلايَتُنَا

ترجمه: ابویوسف بزاز می‌گوید: امام صادق علیه‌السلام آیه (69 سوره 7) «نعمت‌هاى خدا را به یاد آورید» را تلاوت نمود و فرمود: می‌دانى نعمت‌هاى خدا چیست؟ عرض كردم: نه، فرمود: مقصود بزرگ‌ترین نعمت‌هاى خداست بر خلقش و آن ولایت ماست.

توضیح: در قرآن فقط در دو مورد جمله «فاذكروا آلاءالله» ذكر شده و در هر دو مورد هم با «فاء» است پس در این روایت اشتباه از كاتب است كه با «واو» ضبط كرده است.

144- الحديث الرابع و هو السبعون و خمس مائة

عَنْ عَبْدِالرَّحْمَنِ بْنِ كَثِيرٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ(ع) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللَّهِ كُفْراً. الْآيَةَ. قَالَ: عَنَى بِهَا قُرَيْشاً قَاطِبَةً، الَّذِينَ عَادَوْا رَسُولَ اللَّهِ(ص) وَ نَصَبُوا لَهُ الْحَرْبَ، وَ جَحَدُوا وَصِيَّةَ وَصِيِّهِ.