پرسش (213):
با سلام و خدا قوت به حضور استاد گرامي:
با توجه به اينکه ما در اين عالم نيز ادراکات غير مادي داريم ولي اينها خيلي در ما ضعيفند، آيا اين نشانه آن نيست که ماديت در ما قوي‌تر از جنبه روحاني‌مان است؟ و ماديت ما بر غير ماديت ما غلبه دارد؟ چون اگر اين‌گونه نبود، نيازي به رفتن به عالم برزخ و مرگ نبود.
و آيا اين مقدار از ادراک غيرمادي نيز قائم به نفس ماست يا نه به‌وسيله فيض‌رساني فرشتگان انجام مي‌گيرد؟
لطفاً مرا با دلايلي تفهيم کنيد که جنبه ماديت ما قويتر از جنبه غيرمادي ماست تا من هم بتوانم به فقر وجودي خود پي ببرم و تلاش کنم تا به عوالم بالا برسم و راه حل‌هايي را براي اين‌که از خود و ديگران فارغ شوم و بتوانم به خدا دل ببندم را ارائه دهيد. متشکرم

پاسخ:
سلام عليکم و رحمة الله
در آغاز ولادت که نفس انسان از کمالات خود، يعني علم و ايمان مرکب برخوردار نيست، جنبه‌ي ماديت او بر روحانيتش غلبه دارد ولي از زماني که علم و ايمان به‌گونه‌ي ترکيبي در انسان تحقق يافت، به ميزان علم و ايمان او، جنبه‌ي تجرد وي تقويت مي‌شود و بر جنبه‌ي ماديت غلبه مي‌کند.
عالم برزخ يا قيامت براي پيدايش جنبه‌ي روحانيت انسان نيست بلکه براي تکميل آن است. تکميل روحانيت انسان در عوالم ديگر سبب مي‌شود که وي از حد و مرتبه‌ي مجردات تام و موجودات روحاني محض هم فراتر رود.
هويت و حقيقت انسان همان نفس و روح اوست، نه جسم و تن او. به همين سبب است که با تغيير بخش‌هاي مختلف بدن، از هويت و حقيقت انسان کاسته نمي‌شود. ولي با افزايش روحانيت انسان، بر هويت و حقيقت انساني او افزوده مي‌شود و با کاهش روحانيت انسان، از هويت و حقيقت او کاسته مي‌شود. مهم‌ترين بخش روحانيت انسان که به سبب آن انسان، انسان مي‌شود يا انسان است، علم و ايمان مي‌باشد. ولي با افزايش بر جنبه‌ي ماديت انسان، چيزي بر انسانيت او افزوده نمي‌شود و با کاهش آن نيز چيزي از هويت و حقيقت او کاسته نمي‌شود.
انسان بدون روحانيت، موجودي در حد و مرتبه‌ي حيوان است، حال آن‌که انسان از همان آغاز کودکي بر همه‌ي حيوانات برتري دارد. اين نشان مي‌دهد که انسان از همان آغاز موجودي روحاني است و روحانيت او بر ماديتش غلبه دارد.
هم‌چنان‌که مهم‌ترين بخش روحانيت انسان، علم و ايمان است، راه تقويت جنبه‌ي غيرمادي انسان نيز، تقويت علم و ايمان است.