حدیث دوم: اهمیت هدف در کسب علم

الحديث الثانى و هو السادس عشر و المائة

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَنْ أَرَادَ الْحَدِيثَ لِمَنْفَعَةِ الدُّنْيَا لَمْ يَكُنْ لَهُ فِي الْآخِرَةِ نَصِيبٌ وَ مَنْ أَرَادَ بِهِ خَيْرَ الْآخِرَةِ أَعْطَاهُ اللَّهُ خَيْرَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ

امام صادق علیه السلام فرمود: كسى كه حدیث ما را براى سود دنیا خواهد در آخرت بهره‌اى ندارد و هر كه آن را براى خیر آخرت جوید خداوند خیر دنیا و آخرت به اوعطا فرماید.

شرح‏

1- کسی که علم را برای منفعت دنیا بخواهد و آن را مقدمه دنیا قرار دهد، در آخرت نصیبی از آثار علم خود نخواهد داشت.

2- کسی که دنیا را برای کسب بیش‌تر دنیا قرار دهد.

3- کسی که علم را برای خیر آخرت بخواهد خداوند خیر دنیا و آخرت را نصیب او خواهد نمود.

تبیین صورت اول: چنی کسی عقل، علم، دین و استعدادهای خود را مقدمه دنیا قرار داده است و دنیا را غایت خویش.

دنیا و آن‌چه مربوط به دنیاست، امور فانی و زوال‌پذیر است. پیداست که چنین کسی چیزی در آخرت ندشته باشد چون نخواسته است.

علاوه بر این‌که امور شریف را مقدمه امور خسیس قرار داده است.

علاوه بر این‌که عقل را که ابزار علم است مصور به شهوات زودگذر و آرزوهای باطل نموده است.

حال این فرد از دسته دوم بدتر است، زیرا دسته دوم دنیا برای دنیا صرف کرده است و اگر چیزی از امور باقی و اخروی داشته، یا دارد یا در جای مناسب ان صرف کرده است.

تبیین صورت دوم: این‌ها عموم اهل دنیا هستند که علم و عقل و دین خود را در خدمت دنیا قرار نداده‌اند.

این‌ها اگر چه سهم وافری از آخرت ندارند و آخرتشان مناسب استعداد و توان و خواستشان نیست ولی مانند دسته اول هم نیستند.

حدیث دیگری هم در کافی آمده که نیمی از حدیث پیشین است.

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَنْ أَرَادَ الْحَدِيثَ لِمَنْفَعَةِ الدُّنْيَا لَمْ يَكُنْ لَهُ فِي الْآخِرَةِ نَصِيبٌ