دقت در انتخاب معلم
الحديث الثامن و هو الواحد و الثلاثون و المائة
عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلى طَعامِهِ قَالَ قُلْتُ مَا طَعَامُهُ قَالَ عِلْمُهُ الَّذِي يَأْخُذُهُ عَمَّنْ يَأْخُذُهُ
ترجمه:
زید شحام از امام باقر درباره گفتار خداى عز وجل (24 سوره 80) باید انسان به خوراك خویش نظر داشته باشد پرسید معنى خوراك چیست؟ فرمود: علمىرا كه فرا مىگیرد نظر كند از كه فرا مىگیرد (زیرا علم و غذاى روح است و خوبش موجب صحت و بدش باعث مرض روح مىگردد)
همانگونه که انسان ظاهر و باطن دارد، غذاهای او نیز ظاهری و باطنی است.
سلامت و بیماری او نیز بر دو قسم است.
کریمه إِلا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ (شعراء، 89)، و فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ (بقرة، 10)، بدان اشاره دارد.
حیات و مرگ او نیز دو قسم است.
کریمه أَوَ مَنْ كانَ مَيْتاً فَأَحْيَيْناهُ (انعام، 122) و فَإِنَّكَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتى (روم، 52) بدان اشاره دارد.
الحديث التاسع و هو الثانى و الثلاثون و المائة
عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ الْوُقُوفُ عِنْدَ الشُّبْهَةِ خَيْرٌ مِنَ الِاقْتِحَامِ فِي الْهَلَكَةِ وَ تَرْكُكَ حَدِيثاً لَمْ تُرْوَهُ خَيْرٌ مِنْ رِوَايَتِكَ حَدِيثاً لَمْ تُحْصِهِ
ترجمه:
حضرت باقر علیه السلام فرمود: از امر مشتبه بازایستادن بهتر است از به هلاكت افتادن و واگذاردنت حدیثى را كه روایت آن برایت ثابت نشده بهتر است از روایت كردنت حدیثى را كه بر آن احاطه ندارى.
شرح
اقتحام: وقوع در چیزی بدون دقت
احصاء، شمارش، علم، دقت
الحديث العاشر و هو الثالث و الثلاثون و المائة
عَنْ حَمْزَةَ بْنِ الطَّيَّارِ أَنَّهُ عَرَضَ عَلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع بَعْضَ خُطَبِ أَبِيهِ حَتَّى إِذَا بَلَغَ مَوْضِعاً مِنْهَا قَالَ لَهُ كُفَّ وَ اسْكُتْ ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع لا يَسَعُكُمْ فِيمَا يَنْزِلُ بِكُمْ مِمَّا لا تَعْلَمُونَ إِلا الْكَفُّ عَنْهُ وَ التَّثَبُّتُ وَ الرَّدُّ إِلَى أَئِمَّةِ الْهُدَى حَتَّى يَحْمِلُوكُمْ فِيهِ عَلَى الْقَصْدِ وَ يَجْلُوا عَنْكُمْ فِيهِ الْعَمىوَ يُعَرِّفُوكُمْ فِيهِ الْحَقَّ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ (نحل، 43).
ترجمه: ابن طیار بر حضرت صادق بعضى از سخنرانیهاى پدرش علیهماالسلام را عرضه كرد تا به جملهاى از آن رسید فرمود: بایست و ساكت باش. سپس فرمود: در اموری كه با آن مواجه مىشوید و حكمش را نمىدانید وظیفهاى جز بازایستادن و درنگ كردن و ارجاع دادن آن به ائمه هدى (ع) ندارید، تا ایشان شما را بر اعتدال (راه راست یا هدفتان) وادارند و گمراهى را از شما بردارند و حق را به شما بفهمانند خدای تعالى فرموده (42 سوره 16) اگر نمىدانید از اهل قرآن بپرسید.
شرح
قصد: میانه و اعتدال
جلى: وضح و انكشف
احادیث همانند قرآن محکم و متشابه دارد.
متشابهات را باید از اهل علم به آنها پرسید.