در قلمرو هر ديني به منظور دفاع عقلاني از مباني و اركان فكري و اعتقادي آن دين و نيز تبين خرد‏پذير باورهاي كلي آن، همچنين فراهم ساختن زمينه‏ گسترش حوزه‏ و قلمرو آن، شا خه ای از دانش بشري پديد آمده است كه «كلام» نام گرفته است.
كلام در مغرب زمين همان «تئولوژي» است كه مركب از دو كلمه‏ «تئو» و «لوژي» است.  تئو كلمه‏اي يوناني و به معني «خداست» و لوژي به معني «شناخت» است و معادل آن عناويني مانند: علم الربوبيات، معرفه الربوبيات و الهيات است.

 وظايف علم كلام
1- تفسير و تبيين خردپذير دين مورد نظر
 نخستين وظيفه‏ اين علم كه يكي از مهم‏ترين شاخه‏هاي علوم عقلي به معني عام آن است، اين بوده كه با تبيين و نفسير خرد‏پذير دين مورد نظر، زمينه استحكام اركان اجتماعي، سياسي و فرهنگي جديد را كه ارمغان دين جديد است، فراهم سازد.  دين جديد، نظامي متفاوت از نظام‏هاي پيشين ارائه مي‏كند كه بر اصول و مباني ويژه‏اي استوار است.  تبيين اين اصول به منظور تثبيت آن نظام فرهنگي ـ اجتماعي، در علم كلام انجام مي‏پذيرد و از آنجا كه مهم‏ترين جنبه‏ اديان كه بر همه جنبه‏هاي سياسي، اجتماعي و فرهنگي آن غلبه دارد، مبدأ پيدايش آن دين و در واقع الهي بودن آن است.  الهيات نيز ناميده شده است.